Әйгілі Lifehack.org сайтының басшысы Леон Хо «ми есте сақтауды ұнатпайды» дейді. Оны түзеуге бола ма, ми қалай жұмыс істейді деген сұрақтарға бүгінгі мақалада жауап береміз.
Ми есте сақтау үшін жаратылмаған
Егер сіз ми жақсы жұмыс істеу үшін оған көп білім беру керек деп ойласаңыз қателесесіз. Өйткені ми ақпарат жинауға арналмаған. Есте сақтау қабілеті жағынан миымыз 8 Гб жад картасынан артық емес. Мысалы, телефонның жад картасы 8 гигабайт дейік. Оған барлық ақпаратты сыйғызу үшін оны нашар сапада сақтауға тура келеді. Ми да солай жұмыс істейді. Күн сайын миымызға мыңдаған ақпарат келіп түседі. Оны есте сақтау үшін ми оның сапасын төмендетеді. Мәселен, кеше айқын көрген дүниені бүгін еске түсірсек, ойымызға бұлыңғыр сурет елестейді.
Мидың басты міндеті
Бұрын мидың басты міндеті – адамды аман сақтап қалу болатын.
Компьютерлердің заманауи әлемін бір минутқа ұмытайық та, ақпараттық өріс мүлдем басқаша болған кезді еске түсірейік. Өзіңізді алғашқы адамдардың бірі ретінде елестетіп көріңіз.
Ежелгі заманда қоршаған орта күрделі және қатал болды. Сіздің мұндағы ең басты мақсатыңыз: өмірді (тамақ, баспана, қарым-қатынас) сақтау және қауіп-қатермен күресу (жыртқыш аңдар, ауа-райы). Басқаша айтқанда, тарихқа дейінгі сіз «есте сақтау емес, ақпаратты өңдеуге басымдық берер едіңіз. Мысалы,» бұл қауіпті аймақ»,»жеуге жарамды» деген тәрізді.
Өркениет дамыған сайын ауызша және жазбаша тілдің дамуымен қатар өмір сүру үшін қажет емес ақпаратты есте сақтау пайдалы болды. Бұл адамдарға өз түрлерімен қарым-қатынас жасауға және басқалардың тәжірибесіне сүйене отырып, әрекет ету керектігін білуге мүмкіндік берді.
Заман, интернет қарыштап дамыған сайын ақпараттық хаус орын алып жатыр. Ал ми хаус кезінде жақсы жұмыс істей алмайды.
Егер біз миға сенетін болсақ, онда біздің жадымыз толып қалады.
Күн сайын біз 34 Гб ақпарат тұтынамыз. Бұған миымыз күнделікті тудыратын 50 мың ойды қосыңыз.
Міне, миға үнемі күресуге тура келеді. Біздің миымыз нақты және объективті ақпаратты жазуға арналмаған. Тым көп қабылдауға тырысу артық жүктеме мен жадтың толып кетуіне әкеледі. Оның үстіне ми өзі-ақ шешетін ақпаратты өңдеу, шығармашылық және тапқырлық сияқты процестерге араласамыз.
Миға орынды қалай босатуға болады
Мидың ең жақсы нәрсені істей алуы үшін пайдасыз мәліметтермен айналысатын барлық орынды босату керек. Ақпаратты өңдеу туралы айтып отырмыз. Оған қол жеткізудің екі керемет жолы бар:
- Өзіңіздің «қалта миыңызды» дамытыңыз. Ақпаратты компьютерге сақтаңыз.
Ықтимал пайдалы ақпаратты ұйымдастыру және сақтау жүйесін жасаңыз және есте сақтау жұмыстарын «аутсорсингке» беріңіз. Компьютер, әрине, деректерді жүйелі түрде сақтауға сенімді тамаша құрал.
Негізгі идея – миыңызды ақпаратпен жүктеуге тырысудың орнына тәжірибелі деректерді өңдеу.
- Мағыналы оқыту.
«Қалта миымен» қатар мағыналы оқу үшін жадты қалай тиімді пайдалану керектігін де білу керек. Ақпаратты ойыңызға тез оралатындай етіп сақтап үйреніңіз. Мысалы, сіздің ана тіліңізде қаншалықты оңай сөйлейтіндігіңіз туралы ойланыңыз. Бұл сіздің бір бөлігіңізге айналған білім.
Дайындаған: Дидар Сұлтанбекқызы
